AKILLI SENSÖRLER ÇAĞI!

3 ay önce katıldığım konferanslar dizininde sağlık ile ilgili teknolojik işler yapan birinin yeni girişimcilere önerisi aynen şöyleydi; “Genç girişimcilere sesleniyorum: sensörlere yatırım yapın. Dünyanın her yerinde ve her sektörde çok büyük açık var. Bundan yaklaşık 5 sene sonra neredeyse her alanda kullanılacak.” Aslında bu sözle ne demek istediğini tam anlayamamıştım. Yani her alanda olan kastı. Aklıma sağlık ve diğer teknoloji ile ilgili alanlar gelmişti ama bir bebek bezinde sensör olabileceği hiç aklıma gelmemişti. Yazının devamında çok değişik örneklerle karşılaşacaksınız.

Hazır mısınız?

Nesnelerin İnterneti (Internet of Things – IoT) sensörlerin gelişimini daha üst düzeye çıkardı. Dünyanın her yanı akıllı sensörlerle sarılı. Akıllı telefonlardan, akıllı saatlere kadar daha sayamadığımız birçok şey aslında akıllı sensörlere sahip; ultrason, ışık, hava temizliyiciler ve infrared, motion gibi..

Konuya derinlemesine dalmadan önce aslında belki de biraz IoT’den bahsetmek gerekiyor diye düşünüyorum. Bu konuyla sanırım ilk kez derinlemesine 2014’te Turkcell’in düzenlediği Teknoloji Zirvesi’nde tanışma fırsatı bulmuştum. O zaman birçok not tutup aslında bizi nelerin bekleyeceğine dair küçük öngörülerim olmuştu. Ama anlattıkları şeyler çok yabancıydı. Dijitalin de, teknolojinin de ötesindeydi…

Nesnelerin İnterneti Nedir?

“Nesnelerin interneti” yani “IoT”, birbiriyle ilişkili cihazları, mekanik ve dijital makineler, nesneler, hayvanlar veya benzersiz tanımlayıcılar ile sağlanan insanlara ve insandan ağa gerek duymadan bir ağ üzerinden veri aktarabilen sistemlerin tümünü ifade eder.”

Nesnelerin İnterneti Cihazları Nedir?

Nesnelerin İnterneti cihazları basit tabirle internet desteği olan ve kendi aralarında iletişim kuran ve kullanıcının ihtiyacı doğrultusunda uzaktan erişimle yönetilebilen akıllı cihazlardır. 

Nesnelerin İnterneti Cihazlarına Örnek Nedir?
Pazarda bir wok cihaz bulunuyor. Bunlar; akıllı telefonlar, akıllı buzdolapları, akıllı yangın alarmları, akıllı saatler, akıllı kapı kilitleri, akıllı bisikletler, akıllı medikal sensörler, fitness takip cihazları, akıllı güvenlik sistemler gibi birçok örnek sayılabilir.

Aslında günümüzde baktığımızda bu nesnelerin interneti kullanan cihazlar insanlığa birçok noktada da üstün gelmiş gibi görünüyor.

Dünya nüfusu tahmini olarak 7.62 milyar ve 2021 için çizilen tahmini tabloda 5g destekli çalışacak IoT cihazlarının nüfusunun tahmini 20 milyar olacağı söyleniyor. Yani aslında birkaç sene içerisinde hepimizin yaklaşık 5 tane IoT cihazı olacak. Hatta şimdiden çoktan edinmeye başladık bile. Mesela birçoğumuzda akıllı saat, akıllı buzdolabı, akıllı güvenlik sistemleri mevcut.

Nesnelerin İnterneti Nasıl Çalışır? ve Onları Akıllı Yapan Şey Nedir?

Basit bir cihazı IoT cihaza dönüştürmek için iki eye ihtiyacımız var;

Bunlar:

1. İnternetle bağlantı kurabiliyor olması.
2. Cihazın içerisinde sensör, fonksiyonel yazılım, bağlantı sağlayabilen bir teknoloji ve operatör mekanizması olmalı. 

Bu iki maddeye sahip cihazlar IoT cihaz olarak adlandırılıyor. Eskiden saatlerimiz sadece zamanı ve tarihi gösterirken şimdi akıllı saatler ile kalp atışı, kalori hesabı, yürünen adım vb. birçok bilgiye erişebiliyoruz. Ve IoT cihaz piyasası ve günlük kullanımı günden güne hızlı bir şekilde büyüyor.

IoT Cihazların Avantajları…

• Makineler arası etkileşimi artırır.
• İyi bir otomasyon ve kontrol sağlar.
• Birçok teknik bilgiyi kapsadığından iyi çalışır.
• Güçlü gözlemleme olanağı sunar.
• Zamandan tasarruf edilmesini sağlar.
• Manuel görevleri ve onlara ayrılan süreyi azaltarak daha fazla tasarruf yapmanızı sağlar.
• Hayat kurtaran özellikleri ile hayatlarımızın daha kaliteli olmasını sağlar.

Tabii ki hep iyi yönleri yok. Gelin bir de dezavantajlarına bakalım…

IoT Cihazların Dezavantajları…

• Uluslararası uyumluluk standardına sahip değiller.
• Karmaşık hale geldiklerinden başarısızlıkla sonuçlanabilirler.
• Güvenlik ve özel yaşam konusunda endişeye sebep olur.
• Kullanıcılar için çok güvenli değildir.
• Belirli alanlarda insan emeğinin yerini aldığından işsizliğe neden olur.
• Artırılmış gerçekle birleştiğinde hayatlarımızı kontrol etme noktasına gelebilir.

Konumuza dair bir girizgah yaptıktan sonra şimdi akıllı sensörlerden konuşma zamanı=)

Akıllı Sensörler…

Aslında özetle akıllı sensörler çağı çoktan başladı. İstatistiklere baktığımızda global akıllı sensör endüstrisi 2014’ten bu yana gözle görülür bir ivme kazandı. Allied Market Research araştırmasına göre; 2022 itibariyle ise sektör büyüklüğünün 60 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Otomobil sektöründeki güçlü büyüme, toplumun IoT’ye eğilimi ve artan güvenlik tehditleri pazarın büyümesi için başlıca etkenlerden biri.

Akıllı sensör trendinin en heyecanlı kısmı ise sensörler küçülürken, performans ve dayanıklılıklarının artması. Bu teknolojiye dair her gelişme her alanda ve sektörde mutlulukla karşılanıyor. Dahası, akıllı sensörlerin liderlik ettiği bir endüstriyel devrimin üzerindeyiz.

Artık köşede duran bir kutu ile konuşmak ondan cevap ve öneri almak sanırım hiçbirimizi şaşırtmıyor. Yani “Hey Siri” ya da “Hey Alexa” ve hatta “Hey Mercedes” demek hiçbirimiz için tuhaf değil. Fakat birazdan inceleyeceğimiz örnekler “Hey herhangi bir şey” demenin çok ötesinde.

Varlığı Algılayan Sensörler!

Bir Artifical Intelligence (AI) yani sanal gerçeklik akıllı sensör platormu olan Elliptic Labs, fütüristik akıllı cihazlar için yeni ultrasonik algılama yetenekleri sundu. Bu yeni teknolojide Texas Instruments’ın ses dalgası yükselticisi baz alınıyor. Şirkete göre bu yeni ürün akıllı sensörlerde yeni bir çağ başlatıyor.

Teknoloji, Texas Instruments’in “TAS5825M D” sınıfı ses dalgası yükselticisi ile birlikte kullanıldığında akıllı sensör platformu tasarımcıların, ses dalgası yükselticilerinden düşük güçlü ultrasonik tonların iletimi yoluyla yeni etkileşimli özellikler eklemesine izin veriyor. Ayrıca tasarımcılar çeşitli akıllı cihazlarda kullanıcı etkileşimi için varlık algılama ve hareket tabanlı yetenekler eklemek için Eliptik Lab’in yazılımını kullanabilirler.

İnşaatı Kolaylaştıran Akıllı Sensörler!

Şikago bazlı bir şirket olan Flood Testing Company, inşaat endüstrisini kolaylaştırmak ve akıllılaştırmak üzere inovatif bir teknoloji sunuyor. “Olgunluk Metodu” dedikleri beton silindir fren testlerine olan ihtiyacı ortadan kaldıran yöntemi geliştirdi.

Şirketin ürünü olan “SmartRock”kablosuz sıcaklık ölçer ve güç sensörüne sahip. Mobil bazlı kablosuz olan bu sensör, inşaat sırasında yeni dökülen betona tutulduğunda betonun dayanıklılığı ve sıcaklığı hakkında bilgiler veriyor.

Dahası, SmartRock adını verdikleri sensör, nervürlü inşaat demirine de monte edilip, üzerine beton dökülebiliyor. Sensör, beton dökülürken gerçek zamanlı olarak betonun sıcaklığının kayıtlarına erişimi sağlıyor ve bu işlem sırasında toplanan veriler SmartRock uygulaması kullanılarak yerinde analiz etme imkanı sağlıyor.

https://www.youtube.com/watch?v=ZXSEuA_IadA

Bebek Bezleri Bile Akıllanıyor!

Evet, bebek bezlerinde bile bir akıllı sensör dokunuşu var. Bebek bezi markası Pampers, Lumi adında dünyanın ilk akıllı bebek bezini piyasaya sundu. Bezdeki sensörler sayesinde bebeğin altında durumun ne olduğu hakkında bildirim alabiliyorsunuz. Lumi’nin akıllı sensörleri sayesinde sadece alt temizliği değil aynı zamanda uyku kaydını da tutabiliyorsunuz. Geçtiğimiz sene CES (Consumer Electornics Show) Las Vegas’ta tanıtılan teknoloji, ebeveynlerin bebeklerinin günlük gelişimlerini takip etmelerini sağlıyor. Bu veriler sayesinde ebeveynler kendi rutinlerini oluşturabiliyorlar.

Lumi’nin sahip olduğu gerçeğe yakın HD gece görüşü kameraları sayesinde nem ve sıcaklık takip edilebiliyor ve uygulamada bu bilgileri kaydedebiliyorsunuz.

https://www.youtube.com/watch?v=GIpctth9rJY

Akıllı Ayakkabılar Koşucuların Daha Hızlı Koşmasını Sağlıyor!

Eğer profesyonel bir koşucu iseniz bu özellik tam size göre! Asics tarafından geliştirilen ve oldukça basit bir konsepte sahip akıllı ayakkabılar nasıl koşmanız gerektiği ve performansınız hakkında gerçek zamanlı geri dönüş almanızı sağlıyor.

Yine Lumi’nin tanıtıldığı CES’te tanıtımı yapılan ayakkabı prototipi Asics ve bir Japon sensör geliştirici şirketi olan No New Folk Studies ortak çalışması sonucu ortaya çıkmış.

Akıllı ayakkabı konsepti yeni bir şey olmasa da, belirli akıllı sensör kombinasyonu kullanılan ayakkabılar sizin hangi tür bir antrenmana ihtiyacınız olduğunu göstermesi açısından oldukça kullanışlı.

Ayakkabı içerisinde bulunan No New Folk sensörü Orphe Track, kullanıcının ayağından topladığı veriyi Asics’e göndererek markanın içgörtüler edinmesini de sağlıyor.

https://www.youtube.com/watch?v=XM3Rtz1uxFE

Tarımda Akıllı Sensörler

Çiftçiler akıllı telefonlarını, ekipmanlarını, ekinlerini ve hayvanlarını uzaktan izlemek, onların besinleri ve üremeleri hakkında istatistikler elde etmek için kullanabilirler. Hatta bu teknolojiyi ekinlerini ve çiftlik hayvanları için istatistiksel tahmin yürütmek için bile kullanabilirler. Dronelar sayesinde tarlalarını daha iyi gözlemleyebilirler.

Tarım ekipmanlarının lider firmalarından biri olan John Deere, traktörlerini İnternet’e bağlamaya başladı ve çiftçilerin mahsul verimleri hakkında veri görüntülemek için bir yöntem yarattı. Akıllı arabalara benzer şekilde, şirket, çiftçileri diğer görevleri yerine getirmeleri ve verimliliği daha da artırmaları için serbest bırakan kendi kendine sürüş traktörlerine öncülük ediyor.

Gelecekte Bizi Neler Bekliyor?

BrandWeek 2019’da tüm o konferans dizini sonunda kendi kendime şöyle derken buldum; “O beklediğimiz gelecek geldi!”. Ama tabii ki daha şahit olacağımız ve belki de ağzımızın açık kalacağı o kadar çok gelişmeye gebe ki bu teknolojik gelişmeler… Bunu zaman gösterecek.

İcatın sınırı yok. Girişimlerden dev şirketlere kadar birçok sektör akıllı ayakkabılar için bir servet harcıyor.

Şirket aydınlatmalarında akıllı sensörler sayesinde hava durumuna göre içerideki ışığı ayarlayan sensörler bu işin ayrı bir boyutu.

Akıllı sensörlerin endüstriyel otomasyonun anahtarı olduğunu söyleyebiliriz ve sanırım mutlak otomasyona doğru ilerlediğimiz gerçeğiyle de  yüzleşmemiz gerekiyor.

Birçok teknoloji hala başlangıç aşamasında olmasına rağmen, endüstriyel üretimin bir parçası olmak oldukça heyecan verici ama aynı zamanda da biraz korkutucu. Akıllı sensörler sadece bir başlangıç.

Kaynaklar: Swamini Kulkarni – Medium

Software Testing Help – https://www.softwaretestinghelp.com/iot-devices/

Towards Data Science – https://towardsdatascience.com/top-14-iot-trends-to-expect-in-2020-fa81a56e8653

Business Insider – https://www.businessinsider.com/smart-farming-iot-agriculture

Eastern Peak – https://easternpeak.com/blog/iot-in-agriculture-5-technology-use-cases-for-smart-farming-and-4-challenges-to-consider/